ในโลกนี้มีอูคูเลเล่มากมายหลายแบบจากหลายผู้ผลิต มีทั้งที่ทุกอณูเป็นเครื่องดนตรีชั้นยอด เล่นแล้วมีความสุขจนรู้สึกคุ้มค่าทุกสตางค์ ไปจนถึงประเภทที่ไม่มีทางนำมาเล่นได้จริง ที่แม้ราคาถูกมากก็อาจจะเสียดายที่ซื้อไป
ผมเองเป็นคนที่บ้าอูคูเลเล่มากคนหนึ่ง และได้ลองอูคูเลเล่มามากมายหลายแบบหลายแบรนด์ เดินทางไปหลายจุดหมายสำคัญของโลก เพื่อสัมผัสกับอูคูเลเล่ต่างๆ นาๆ เพื่อเสาะแสวงหาอูคูเลเล่ที่ดีที่สุด
สำหรับ Top 10 นี้ ผมขอแนะนำเฉพาะอูคูเลเล่ที่หามาครอบครองได้ไม่ยาก จะไม่รวมอูคูเลเล่ซุปเปอร์ไฮเอนด์ คัสตอมระดับ holy grail และแน่นอนว่าแบบที่ไม่ผ่านมาตรฐานก็จะไม่นำมากล่าวถึงด้วย
ความเป็นกลางในการแนะนำ ผมบอกเลยว่ากลางแน่ๆ เพราะตลอดระยะเวลา 10 กว่าปีที่ผ่านมา ผมได้คัดสรรอูคูเลเล่มานำเสนอชาวไทยกว่า 30 แบรนด์ เกิน 200 รุ่น และได้คัดตัวที่ตอนแรกผ่านการคัดเลือกออกไปเรื่อยๆ จนเหลือเฉพาะสิ่งที่ดีที่สุด โดยเฉพาะยุคนี้ เราจะขนทุกอย่างมาวางกองไม่ได้ ต้องเลือกมาเฉพาะของดีเท่านั้น และนี่คืออูคูเลเล่ Top 10 ของปี 2022 ที่ภูมิใจนำเสนอครับ
1 Kamaka
ไม่น่าจะมีอูคูเลเล่ใดในโลกที่จะคู่ควรกับอันดับที่ 1 เท่ากับ Kamaka อูคูเลเล่ที่เก่าแก่ที่สุดในโลก ที่เริ่มสร้างมาตั้งแต่ปี 1916 มาจนวันนี้ผ่านมากว่า 100 ปีแล้ว ซึ่งผมมั่นใจเลยว่าใครๆ ที่เล่นอูคูเลเล่มานานๆ ในที่สุดหากเป็นไปได้ก็จะอยากมี Kamaka ไว้คู่ใจสักตัวสองตัว
เรื่องตำนานนั้นหายห่วง เพราะเขาผ่านกาลเวลามายาวนาน มาจนถึงทายาทรุ่นที่ 4 มีศิลปินระดับโลกใช้ให้ได้ฟังเสียงหวานๆ ของ Kamaka ในผลงานมากมาย ส่วนเรื่องคุณภาพนั้นเขาไม่เป็นรองใคร ทุกตัวสร้างอย่างปราณีตจากโรงงานที่ฮาวาย ปีหนึ่งสร้างได้เพียง 3 พันกว่าตัวเท่านั้น และก่อนจะส่งออกจากโรงงาน ต้องให้คนในตระกูล Kamaka มาตรวจสอบคุณภาพก่อนทุกตัว
สุ้มเสียงของ Kamaka จะมีความเป็นอูคูเลเล่ในแบบต้นตำรับสูง เนื้อเสียงมีความหนากว่าทั่วไป เพราะเขาออกแบบโครงสร้างบอดี้ให้มีเอกลักษณ์เสียงตามทรงสับปะรดที่เป็นอูคูเลเล่แบบแรกที่เขาสร้างเมื่อ 100 ปีก่อน
รุ่นที่ผมชอบเป็นพิเศษคือ HF-1L (Soprano Long Neck) และ HF-2 (Concert) เป็นรุ่นแสตนดาร์ดของ Kamaka ที่ให้ความรู้สึกในการเล่นดีมากๆ สายไม่ตึงไม่หย่อนกำลังดี เล่นแล้วสนุกมือ และละมุนหูกับซาวด์แบบฮาวายแท้ๆ
2 aNueNue
อูคูเลเล่ที่ไม่เคยหยุดนิ่งการพัฒนาคุณภาพนามว่า aNueNue อ่านว่า "อะนุยนุย" นี้ ล่าสุดได้คว้ารางวัล Best Professional Ukulele มาจากประเทศอังกฤษเป็นที่เรียบร้อย เพราะอูคูเลเล่ของเขามีคุณภาพสูง ในขณะที่เมื่อเทียบราคากับอูคูเลเล่ที่เล่นได้ระดับเดียวกันแล้ว ยังราคาดีกว่ามาก ทำให้เหมาะกับมืออาชีพที่สรรหาของดีราคามีเหตุผล
ย้อนกลับไป 10 กว่าปีก่อน เมื่อผมได้สัมผัสกับ aNueNue รุ่นเริ่มๆ ครั้งแรก ก็รู้สึกประทับใจอย่างมาก เพราะในราคานั้น มันไม่มีใครทำได้ดีงามเท่า เป็นเหตุให้ผมแนะนำ aNueNue ให้ทุกคนที่ผมรักใช้มาตลอด
ทั้งๆ ที่ดีอยู่แล้ว aNueNue ไม่หยุดอยู่กับที่ ยังพัฒนาคุณภาพทั้งดีไซน์ เสียง สัมผัสมาโดยตลอด ได้อัพเกรดคุณภาพของทุกรุ่นมาโดยตลอด เทียบกันกับรุ่นก่อนหน้าแล้วดีขึ้นอย่างก้าวกระโดด จนปัจจุบันรุ่นเริ่มของ aNueNue มาศักยภาพพอๆ กับรุ่นสูงๆ ของเขาในสมัยก่อนเป็นที่เรียบร้อย
ตอนนี้ aNueNue มีทั้งรุ่นไฮเอนด์ที่โลกยอมรับอย่าง Moon Bird และรุ่นเริ่มต้นที่สถาบันดนตรีมากมายแนะนำอย่าง B series หรือรุ่นที่นักเล่นอูคูเลเล่ชื่นชอบอย่าง U Color, K Series และ U series ตอบโจทย์ทุกความต้องการ ทุกระดับราคา
3 Kiwaya
สำนักอูคูเลเล่เก่าแก่ของญี่ปุ่นแห่งนี้ ถือเป็นแกนนำของวงการอูคูเลเล่ประเทศญี่ปุ่นเลยทีเดียว อย่างที่เราทราบกันอยู่ว่าชาวญี่ปุ่นนิยมใช้ของคุณภาพสูง ซึ่งปกติ Kiwaya จะสร้างที่ญี่ปุ่นทุกตัว ทุกตัวเล่นดี เสียงดีมากๆ
ล่าสุด Kiwaya หันมาเปิดสายการผลิตที่ประเทศจีน ด้วยตำรับการสร้างอูคูเลเล่แบบ Kiwaya แล้วส่งกลับไปเซ็ทอัพสุดท้ายที่ญี่ปุ่นอย่างปราณีต ทำให้เราได้รุ่น Student Model ที่ราคาเบากว่ารุ่นปกติของ Kiwaya กว่าครึ่ง เล่นง่าย เสียงใสแจ๋ว มีให้เลือกสี่ขนาด สำหรับทุกความต้องการ
ส่วนรุ่นที่ทำญี่ปุ่นก็ถือเป็นตัวเลือกที่ดี และมีให้เลือกหลากหลายแบบเช่นกัน แต่ที่ชาวญี่ปุ่นนิยมใช้กันจะเป็นรุ่น KS-1 KS-5
4 Mainland
อูคูเลเล่ที่กำเนิดขึ้นมาจากความรักในอูคูเลเล่ของลุงไมค์ ชาวอเมริกันที่ค้นหาวิธีสร้างอูคูเลเล่ดีๆ all solid ในราคาจับต้องได้สบายๆ โดยการไปเดินสายการผลิตที่จีนตามสูตรของเขา แล้วส่งทุกอย่างกลับมาประกอบ เซ็ทอัพสุดท้ายที่รัฐ Indiana อเมริกา
ลุงไมค์ทำให้เราได้เล่นอูคูเลเล่ศักยภาพเทียบเท่าตัวละสองสามหมื่นในราคาครึ่งเดียว และยังเลือกใช้ไม้ที่หาที่ไหนไม่ค่อยได้ เช่น Red Cedar ใสที่มีความหนาและพุ่ง เป็นที่ชื่นชอบของชาวอูคูเลเล่ที่ได้สัมผัส
ที่สำคัญภรรยาของลุงไมค์เป็นคนไทยด้วย นานๆ ทีเขาทั้งสองจะมาเที่ยวเมืองไทย และพบปะแฟนๆ Mainland ในไทยด้วย
5 Kanile'a
สำนักอูคูเลเล่แห่งนี้เน้นเทคโนโลยี มาพัฒนาอูคูเลเล่ให้ขับศักยภาพสูงสุด ไม่ว่าจะเป็นโครงสร้าง TRU-Bracing ที่ให้เสียงกังวาลยาวกว่าใคร การเคลือบแบบ UV Cure ที่รักษาสิ่งแวดล้อมและให้ความแข็งแรงสูง สาย Aquila รุ่นพิเศษที่ออกแบบขึ้นมาใช้เอง ไปจนถึงการใช้เครื่องมือทันสมัยที่สุดในวงการต่างๆ มาสร้างอูคูเลเล่
นอกจากจะทันสมัยแล้ว Kanile'a ยังมีป่าต้น Koa ของตัวเองด้วย ซึ่งอูคูเลเล่ทุกตัวที่สร้าง จะถูกแทนที่ด้วนการปลูกต้น Koa 1 ต้น เพื่อความยั่งยืนของพันธุ์ไม้
ใครชอบอูคูเลเล่สวยๆ ทนทาน และมีดีไซน์ทันสมัย ตั้งแต่ระดับเริ่มต้นของฮาวาย ไปจนระดับไฮเอนด์ Kanile'a เป็นตัวเลือกที่น่าสนใจ
6 Flight
อูคูเลเล่จากฝั่งยุโรปค่ายนี้ผลิตอูคูเลเล่หลากหลายรูปแบบ ผู้ก่อตั้งเป็นคนรุนใหม่ที่เปิดกว้างและเลือกผลิตอูคูเลเล่ที่จีน เพื่อราคาที่ทุกคนจับต้องได้
รุ่นที่ผมชอบมากคือรุ่น Travel Series ที่ได้รางวัล Best in Show จาก NAMM Show ที่นำพลาสติก ABS มาเป็นส่วนประกอบหลัก และใช้ไม้เป็นไม้หน้า ซึ่งจะเหมือนๆ กับที่ Fluke และ Flea อูคูเลเล่ของอเมริกาทำ แต่ราคาของ Flight จะเบากว่ามากเนื่องจากผลิตที่จีน ทว่าสุ้มเสียง สัมผัส ไม่ต่างกันนัก
Flight ยังมีรุ่นน่าสนใสอีกหลายแบบ ไม่ว่าจะเป็นอูคูเลเล่ไฟฟ้าสายโลหะ หรือรุ่นไฮเอนด์ที่ได้รับเลือกเป็นอูคูเลเล่ที่ดีที่สุดรุ่นหนึ่ง
7 KoAloha
แบรนด์ฮาวายแบรนด์นี้ถือเป็น 1 ใน 4 สุดยอดอูคูเลเล่ฮาวาย ให้กำเนิดโดยคนฮาวายเชื้อสายญี่ปุ่น ที่ดีไซน์โครงสร้างแบบ Uni-brace ที่มีความแข็งแรงและให้เสียงที่ใสแหลมที่สุดในบรรดาอูคูเลเล่ฮาวาย
สำหรับรุ่นที่ทำฮาวาย KoAloha ถือเป็นอูคูเลเล่ชั้นดี ผลิตออกมาหลากหลายรุ่น แต่ที่ผมชอบคือรุ่น Opio ที่ทำไทย ที่มีให้เลือกทั้งไม้ Acacia ทั้งตัว หรือ Spruce Top ล้วนมีความคุ้มค่ามากๆ
8 Pono
แบรนด์ลูกของ Ko'olau หนึ่งในสี่ผู้ยิ่งใหญ่ในวงการอูคูเลเล่ฮาวาย ที่ผันตัวไปทำระดับคัสตอมล้วนๆ แล้วใช้แบรนด์ Pono มาทำรุ่นปกติทั่วไปแทน
สำหรับ Pono นั้นมีความดีงามคับด้าม แม้ทำที่อินโดนีเซีย แต่หลับตาเล่นแล้วได้อารมณ์เหมือนเล่นอูคูเลเล่ฮาวายดีๆ สักตัวเลย
9 Waterman
แบรนด์ลูกของ Kala ที่เน้นเฉพาะอูคูเลเล่พลาสติก มีความทนทาน ตกได้ กระแทกได้ ลงน้ำได้เหมาะสำหรับเอาไปเล่นลุยๆ (แต่ถ้าเปียกควรเช็ดส่วนที่เป็นลูกบิดเพื่อกันสนิม)
Waterman เป็นอูคูเลเล่ที่เหมาะสำหรับนำไปท่องเที่ยว หรือสำหรับน้องๆ เล็กๆ ที่อยากเริ่มเล่นอูคูเลเล่ และอยากใช้ตัวที่เล่นได้จริงๆ
10 Enya
แบรนด์นี้รุ่นที่ผมชอบคือ Nova เป็นอูคูเลเล่พลาสติก ที่ให้สุ้มเสียงดี หน้าตาสวยงาม มีให้เลือกหลายสี และราคาไม่แพง