เลือกเล่นอูคูเลเล่ดี ๆ มีชัยไปกว่าครึ่ง

ในทุก ๆ วันนี้ใคร ๆ ก็รู้จักอูคูเลเล่ ใคร ๆ ก็เล่นอูคูเลเล่กันเป็นเรื่องธรรมดา ไม่ว่าจะเป็นเด็ก ๆ ที่เดี๋ยวนี้มีการเรียนการสอนอูคูเลเล่ในระดับประถมศึกษา วัยหนุ่มสาวที่เล่นอูคูเลเล่เพื่อผ่อนคลายจิตใจ ไปจนถึงผู้อาวุโสที่รวมกลุ่มเล่นอูคูเลเล่เป็นกิจกรรมยามว่าง

ไม่ว่าคุณจะเป็นใคร มือใหม่ หรือมือเก่า อายุเท่าไหร่ ทุก ๆ ท่านควรเลือกอูคูเลเล่ที่ดีมาใช้ เพราะเครื่องดนตรีที่มีคุณภาพ คือหัวใจสำคัญของการเล่นดนตรี และจะทำให้ได้รับประสบการณ์การเล่นที่เพลิดเพลิน ไปกับเสียง สัมผัส ที่เอื้อต่อการเล่น 

คุณภาพและเสียง
ความปราณีตในการสร้างและวัตถุดิบ ล้วนมีผลต่อคุณภาพเสียงของอูคูเลเล่ทั้งสิ้น ไม้ที่ได้มาตรฐาน ที่ผ่านการเตรียมพร้อมเพื่อจะนำมาทำอูคูเลเล่ และชนิดของไม้ มีความสำคัญต่อคุณภาพเสียงเป็นอย่างมาก ไม้คุณภาพดีให้เสียงที่ดี ไม้คุณภาพไม่ดีให้เสียงที่ไม่ดี และ ไม้ที่สเป๊คสูงแต่คุณภาพไม่ดีก็มักจะเสียงแย่กว่าไม้สเป็คต่ำกว่าแต่คุณภาพดี งงไหมล่ะครับ แต่นั่นคือความจริง

อูคูเลเล่ที่สร้างหยาบ ๆ ให้เพียงดูเหมือนจะเป็นอูคูเลเล่ แต่ไม่มีการคำนึงถึงความหนาของไม้ โครงสร้างภายใน วัตถุที่นำมาใช้ จะมากับเสียงที่ทึบ สัมผัสการเล่นที่กดยาก เฟร็ทที่คม เสียงที่เพี้ยน และระบบการตั้งสายที่ฝืดและไม่เสถียร ในขณะที่อูคูเลเล่ที่ผู้สร้างใส่ใจในการสร้าง เลือกไม้ได้ขนาด วางโครงสร้างที่เอื้อให้เสียงดี ใช้วัตถุมีคุณภาพมาประกอบ และปรับแต่งเซ็ทอัพด้วยความปราณีต ก็จะมีเสียงที่กังวาล ใส ดัง พุ่ง เพราะกว่า และเล่นได้อย่างลื่นไหล

ผมก็เป็นคนหนึ่งที่เคยได้อูคูเลเล่คุณภาพต่ำมาเล่น เมื่อตอนเริ่มเล่นใหม่ ๆ ตอนนั้นไม่ได้รู้ว่ามันมีอะไรที่ดีกว่านั้น ก็ทนเล่นไป เกือบจะเลิกเล่นด้วยซ้ำ เพราะรู้สึกว่าเสียงมันทึบ เฟร็ทบาดนิ้วและสายก็เพี้ยน จนได้มาลองอูคูเลเล่ที่มาตรฐานดี มันเหมือนเคยเดินไปปากซอยบนถนนขรุขระ แล้ววันหนึ่งถนนก็กลายเป็นปูนคอนกรีตอย่างดี มันรู้สึกราบรื่นกว่ากันมากครับ



สร้างเพื่อส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่น
อูคูเลเล่ดี ๆ อายุเป็นร้อยปี ทุกวันนี้ยังคงเล่นได้ดี ต่างจากอูคูเลเล่ใหม่ ๆ ประเภทไม่มีคุณภาพ ที่ตั้งแต่ออกจากโรงงานก็แทบจะเล่นไม่ได้ เหมาะกับเอาไว้ตั้งโชว์มากกว่า นั่นเพราะไม้ที่ใช้ทำ และคุณภาพของการประกอบมันต่างกัน

ในอูคูเลเล่ที่ดี เสียงดี เล่นดี สัมผัสดีแล้ว ผู้สร้างตั้งใจที่จะให้มันอยู่ไปยาว ๆ สืบสานชื่อเสียง ส่งต่อไปถึงลูกหลานได้ จึงสร้างอูคูเลเล่ได้แข็งแรงและดีมาก ในขณะที่อูคูเลเล่ฉาบฉวย เล่นลำบาก เสียงทึบ เสียงเพี้ยน และบางทีก็หลุดเป็นชิ้นได้ง่าย เพราะทำออกเพียงเพื่อล่อให้มีผู้ที่ไม่คุ้นเคยอูคูเลเล่หลงมาซื้อ โดยไม่สนใจชื่อเสียงผู้ผลิตเลย

เมื่อ 13 ปีก่อนผมได้อูคูเลเล่ดี ๆ มาตัวหนึ่ง ทุกวันนี้ นาน ๆ ที เปิดเคสออกมาเล่น แทบไม่ต้องตั้งสายเลย ถ้าไม่เวอร์สามารถเล่นได้ทันที เวลาเล่นก็เพลิดเพลินไปกับเสียงที่ดังกังวาล มีเนื้อมีหนัง สัมผัสที่เล่นสบายมือ และความรู้สึกทนทานเมื่อเราถือ รู้เลยว่าอูคูเลเล่ตัวนี้ได้เอาไว้ให้หลานเล่นแน่ ๆ (ถ้าไม่กลัวหลานทำพังนะครับ)



ความสบายในการเล่น 
อูคูเลเล่ที่ดี ผู้สร้างจะะค่อย ๆ ใช้เวลาไปกับการเก็บรายละเอียด ขัด ตะไบ เฟร็ท นัท และ แซดเดิล เพื่อเซ็ทอัพความสูงของสาย ให้อยู่ในระดับที่พอเหมาะที่สุด ให้เวลาเล่นออกแรงกดน้อยที่สุด โดยที่คุณภาพเสียงออกมาดีงาม นอกจากนั้นยังมีการเก็บความคมของขอบเฟร็ททั้งหมด ให้ไม่ระคายเคืองมือเวลาที่เราเล่นอูคูเลเล่ ยิ่งอูคูเลเล่ที่ดีขึ้นมาอีก จะมีการปรับแต่งเติมในส่วนต่าง ๆ ให้อูคูเลเล่นั้นเล่นสบายที่สุด เท่าที่จะทำได้ ทั้งหมดนี้ต้องใช้ฝีมือและเวลาในการรังสรรค์

ไม้ที่นำมาทำเฟร็ทบอร์ดแต่ละชนิด มีผลต่อเสียงแตกต่างกันไป ส่วนลวดเฟร็ทที่นำมาตอกลงบนเฟร็ทบอร์ทนั้น ก็มีขนาดเฉพาะสำหรับอูคูเลเล่เช่นกัน หากนำลวดเฟร็ทของกีตาร์ที่ใหญ่ไปมาใช้ เพราะผู้ผลิตมีไว้สร้างกีตาร์ด้วยแล้วมีเหลือ อูคูเลเล่ก็จะเล่นไม่ลื่นไหล เนื่องจากขนาดที่ใหญ่เกินไปของเฟร็ทกีตาร์ บางทีอูคูเลเล่ไม่ได้มาตรฐาน ก็จะมากับเฟร็ทแบบนี้ และมือใหม่มักจะไม่ทราบ

อีกเรื่องที่สำคัญมากคือแอ๊คชั่น ซึ่งก็คือความสูงของสายจากลวดเฟร็ทนั่นเอง แอ๊คชั่นสูงไปจะทำให้ผู้เล่นต้องออกแรงกดมาก และยังทำให้การสตรัมติดสะดุดสายได้ด้วย ส่วนหากเฟร็ตต่ำไป จะทำให้สายตีกับลวดเฟร็ท เกิดเป็นเสียงไม่พึงประสงค์ที่เรียกกันว่า "บัซ" อูคูเลเล่ที่ดี ผู้สร้างจะค่อย ๆ ปรับระดับแอ๊คชั่นไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะมาอยู่ในระดับที่เล่นสบายที่สุด และนั่นต้องใช้เวลาอยู่พอสมควร จึงเป็นเหตุให้อูคูเลเล่ไม่มีมาตรฐาน ข้ามขั้นตอนส่วนนี้ไปเพื่อลดต้นทุน

เมื่อครั้งที่ผมได้ลองเล่นอูคูเล่เล่ไฮเอนด์ ผมตกใจมาก เพราะอูคูเลเล่ที่มีดีอยู่แล้ว แต่เมื่อมาสัมผัสกับอูคูเลเล่ที่เก็บงานเฟร็ท เซ็ทอัพ ดีเยี่ยมแล้ว รู้สึกมือลื่นไหลไปตามคอ อย่างกับมีเนยทา เล่นเก่งขึ้นได้โดยไม่ต้องฝึก ไหนจะสุ้มเสียงที่ฟินกว่าเดิมอีก เหมือนเคยดูหนัง 3 มิติ ว่าดีแล้ว ได้ดูหนัง 4 มิติพร้อมระบบเสียงขั้นเทพยิ่งดีใหญ่



ความสวยงาม
อูคูเลเล่ดี ๆ มาตรฐานดี ๆ มักจะมากับความสวยงาม ที่ไม่เกี่ยวกับการเล่นการสัมผัส แต่อย่างไรก็ตาม หน้าตาก็นับว่ามีความสำคัญมากสำหรับอูคูเลเล่ เพราะมันทำให้ผู้เล่นอยากหยิบขึ้นมากอดในอ้อมอกเวลาเล่น และผู้พบเห็นก็เกิดความประทับใจเวลามองอีกด้วย

เนื่องจากอูคูเลเล่ดี ๆ ขึ้นมา ผู้สร้างลงแรง ลงใจ ลงเวลา ไปกับมันมาก จึงมักใช้ไม้เกรดดีและสวยงามมาทำ วัสดุต่าง ๆ ลูกบิด ก็เลือกของดีมาใช้ให้สมกับคุณค่าของอูคูเลเล่ บางทีมีการตกแต่ง ประดับอินเลย์ แกะสลัก ประดับมุก เปลือกหอย อย่างสวยงาม ให้สมเกียรติกับอูคูเลเล่ดี ๆ 

ในอูคูเลเล่เทพ ๆ จากหลาย ๆ ผู้ผลิต โดยเฉพาะอูคูเลเล่คัสตอม มักจะมีการทำอินเลย์เป็นภาพต่าง ๆ หรือใช้ไม้โหด ๆ ลายจัด ๆ มีสตอรี่เด็ด ๆ มาทำ นั่นเพราะเมื่ออูคูเลเล่ที่สร้าง สร้างอย่างดีที่สุด ทุกอณูก็ต้องดีที่สุดด้วย



การลงทุนและการขายต่อ
เชื่อหรือไม่ว่าการซื้ออูคูเลเล่ดี ๆ มาสักตัว คือการลงทุนชนิดหนึ่ง ถือเป็น Alternative Investment ที่ดีมาก ๆ และยิ่งเวลาผ่านไปมาก ๆ อาจจะดีกกว่าการลงทุนให้หุ้น ในทอง เสียอีก 

ยกตัวอย่างถ้ามีใครซื้ออูคูเลเล่ Kamaka ขนาดโซปราโน มาเมื่อปี 1970's ในราคาปกติสมัยนั้นที่ 50 เหรียญสหรัฐ พร้อมกันนั้นคุณซื้ออูคูเลเล่ขำ ๆ มาด้วยอีกตัว ในราคา 10 เหรียญ เมื่อเวลาผ่านมาจนปัจจุบัน Kamaka จะสามารถขายได้ราว 7-900 เหรียญ ส่วนอูคูเลเล่ขำ ๆ ที่ซื้อมาเมื่อ 50 ปีก่อน อาจจะพังไปแล้ว หรือถ้ายังอยู่ก็อาจจะขายได้สัก 20 เหรียญ หรือถ้าย้อมใจคนเก่ง ๆ สตอรี่ดี ๆ ก็อาจได้มากกว่านั้นหน่อยหนึ่ง

อูคูเลเล่ดี ๆ เมื่อเวลาผ่านไป จะเป็นของหายาก และด้วยความที่สร้างมาดี มันจะคงเล่นได้ดี และเป็นที่ต้องการของนักสะสม ซึ่งที่ผ่านมา Kamaka ได้ทำให้เราเห็นแล้วว่ามันเกิดขึ้นอย่างนั้นจริง ๆ และในทุกวันนี้มีอูคูเลเล่ดี ๆ จากผู้ผลิตอื่นอีกมากมาย ที่เมื่อเวลาผ่านไป เมื่อชื่อเสียงสะสมมากขึ้น ก็น่าจะทวีค่าเช่นเดียวกับอูคูเลเล่ของ Kamaka 



ด้วยเหตุนี้ การหาอูคูเลเล่ดี ๆ มาใช้ จึงเป็นสิ่งที่แนะนำ หากกคุณมีงบประมาณ และความตั้งใจที่จะเล่นอูคูเลเล่ ไม่ว่าคุณจะเพิ่งเริ่ม หรือเล่นอยู่แล้ว ใช้อูคูเลเล่ดี ๆ เถอะครับ มันมีแต่สิ่งดี ๆ ตามมา ไม่ว่าจะเป็นประสบการณ์การเล่นของคุณเอง คุณค่าของอูคูเลเล่ที่ข้ามกาลเวลา หรือมูลค่าที่จะมีค่าเมื่อเวลาผ่านไป 

ผมไม่ได้มาชวนทุกคนใช้ของที่ราคาสูง ผมเพียงนำ Kamaka มาเป็นตัวอย่าง อูคูเลเล่ดี ๆ ทุกวันนี้ มันมีดีทุกระดับราคา ตั้งแต่หลักพัน ซึ่งบางตัวที่ยังไม่ทรงคุณค่าด้วยชื่อชั้นของแบรนด์ ก็อาจไม่ทวีค่าเท่า แต่มั่นใจได้ว่ามันมีค่ากกว่าอูคูเลเล่ไม่มีคุณภาพ ที่เก็บไว้แล้วนำมาขายก็ไม่มีใครอยากได้ นอกจากจะขายถูก ๆ หรือเจอคนซื้อที่ไม่รู้เรื่องอูคูเลเล่ ซึ่งนี่คือเรื่องเงิน ๆ ทอง ๆ 

ส่วนเรื่องจิตใจ อย่างไรแล้ว อูคูเลเล่ดี ๆ มันก็ต้องดีอยู่แล้วด้วยประการทั้งปวงที่ว่ามา เวลาคุณเล่นก็จะเกิดความสุนทรีย์ คุ้มค่ากับเม็ดเงินที่จ่าย กับเวลาที่ทุ่มเทฝึกซ้อม เล่นอูคูเลเล่เสียงเพราะ ๆ จากเครื่องดนตรีที่มีคุณค่า สัมผัสสบาย ๆ แถมส่งต่อไปยังลูกหลานได้ด้วยอีกต่างหาก เลือกอูคูเลเล่ดี ๆ มีชัยไปกว่าครึ่งครับ